अन्तर्राष्ट्रिय अहिंसा दिवस तथा गान्धी जयन्तीका अवसरमा महेन्द्रनारायण निधि स्मृति प्रतिष्ठानले यहाँ आज आयोजना गरेको कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उहाँले गान्धीले शान्ति अहिंसाको मार्गबाट समाजलाई परिवर्तन गर्नुभए पनि राष्ट्रिय आवश्यकता र समाजको चाहनाले राजनीतिमा हिंसाको प्रयोग भए त्यसले अन्ततः शान्तिको मार्गमा नै डोहो¥याउने बताउनुभयो ।

आफू र स्व गिरिजाप्रसाद कोइरालाले मुलुकको हित र चाहनालाई आत्मसात् गर्दै १२ बुँदे सहमति, शान्ति सम्झौतामार्फत मुलुकलाई शान्तिको मार्गमा डोहो¥याएको उल्लेख गर्दै प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो, “मुलुकको हितका लागि हामीले गरेको प्रयास र प्रयत्नलाई लेखक तथा पत्रकारले विष्लेषण गरेर विश्व समुदायलाई जानकारी गराउनुपर्दछ ।”

उहाँले शान्ति र संविधानको मार्गबाट मुलुक अगाडि बढेको र त्यसलाई समृद्ध पार्न सबैको साथ र सहयोगको जरुरी रहेको आवश्यकता आँैल्याउनुभयो । प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो, “संविधानको सर्वस्वीकार्यता बढाउन र त्यसको अपनत्व बढाउनका लागि सरकार प्रयत्नशील छ । राजनीतिक दल त्यसमा इमान्दार भएर लाग्नुपर्दछ । गिरिजाप्रसाद कोइराला र मैले सुरु गरेको शान्तिको मार्गलाई फराकिलो बनाएर मुलुकलाई समृद्ध र स्थिर बनाउनु आजको आवश्यकता हो ।”

राजनीतिक दल र सरोकार भएका पक्षले ध्यान नदिने हो भने शान्ति र संविधानको प्रक्रिया धरापमा पर्नसक्ने भन्दै उहाँले मुलुकको विशिष्ठता र आवश्यकतालाई ख्याल गरेर अगाडि बढ्न र सकारात्मक सहयोग गर्न आग्रह गर्नुभयो ।

प्रधानमन्त्रीले गान्धीवाद र माओवादको संष्लेषण गरेर अगाडि बढ्नुपर्नेमा जोड दिँदै भन्नुभयो, “नेपालमा दुवै खालको विचारको नयाँ प्रयोग भएको छ । विष्लेषक, पत्रकार तथा लेखकले त्यसलाई सैद्धान्तिकीकरण गरेर विश्व समुदायलाई सन्देश दिनुपर्दछ ।”

उहाँले नेपालको विशिष्ठ र मौलिक प्रकारको शान्ति प्रक्रियाले समग्र दक्षिण एसियालाई प्रभाव पारेको भन्दै मुलुकमा भएको ऐतिहासिक प्रयोगबाट विश्व समुदायले शिक्षा लिनसक्नेछ भन्नुभयो ।

सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपालको संविधानलाई सर्वस्वीकार्य बनाएर मुलुकलाई समृद्ध बनाउनु प्रमुख आवश्यकता रहेको भन्दै प्रधानमन्त्रीले नेपालमात्रको हितका खातिर सबै लाग्नुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

नेपाली काँग्रेस र आफ्नो पार्टीले सुरु गरेको शान्ति र संविधानको मार्गलाई पूर्णता दिन आफूहरु लागिपरेको र सोही दिशामा सबैलाई डोहो¥याएर अगाडि लैजाने प्रधानमन्त्रीको भनाइ थियो ।

कार्यक्रममा उपप्रधानमन्त्री एवम् गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिले शान्ति र अहिंसाको मार्गबाट नै मुलुकलाई अगाडि बढाउन सकिने बताउनुभयो । भारत, दक्षिण एसियालगायत विश्व नै अशान्ति र अहिंसाको चपेटामा परेको भन्दै उहाँले नेपालबाटै विश्व समुदायलाई सकारात्मक सन्देश दिनुपर्नेमा जोड दिनुभयो ।

उहाँले आफ्नो पार्टीले पनि विगतमा हतियारको राजनीति गरेको स्पष्ट पार्दै अशान्ति र अहिंसाबाट भन्दा शान्तिपूर्ण मार्गबाटै समाज र मुलुकको परिवर्तन गर्न सकिने धारणा राख्नुभयो ।

राष्ट्रिय योजना आयोगका पूर्वउपाध्यक्ष प्रा डा गोविन्दराज पोखरेलले राजनीतिक स्थिरता भएमात्रै मुलुक र समाजले गुणात्मक फड्को मार्ने बताउनुभयो । नेपाल जस्तै गरिब अवस्थामा रहेका मुलुक राजनीतिक स्थिरताका कारण आर्थिक समृद्धिको उच्च बिन्दुमा पुगेको उहाँको भनाइ थियो ।

पत्रकार तथा लेखक किशोर नेपाल, होमनाथ दाहाल, नेपाली काँग्रेसकी नेत्री पुष्पा भुसालले शान्ति र अहिंसाको मार्गबाटै समाजलाई समृद्ध र समुन्नत बनाउन सकिनेमा जोड दिनुभएको थियो । नेपालका लागि भारतका राजदूत रणजित रायले सोचमा नै अहिंसा भएमात्रै मुलुक र समाज शान्त र समृद्ध हुनसक्ने धारणा राख्नुभयो ।

उहाँले भारत सीमापार आतङ्कवादको चपेटामा परेको, दक्षिणपूर्वमा निरन्तर हिंसा फैलिरहेको भए पनि गान्धीवादलाई अनुशरण गरेर उनीहरु शान्तिको मार्गमा फर्कनुको कुनै विकल्प नभएको बताउनुभयो ।

कार्यक्रममा वरिष्ठ पत्रकार पुरुषोत्तम दाहालले आफूले सञ्चारकर्म गर्दा भोगेको, अनुभव गरेको एवम् समाजलाई सञ्चारकर्मीको आँखाबाट देखेकोलगायत विभिन्न अनुभव सँगालेर लेख्नुभएको पुस्तक ‘मेरो पत्रकारिता’को प्रधानमन्त्री दाहालले विमोचन गर्नुभयो ।

यस्तै, कार्यक्रममा महेन्द्रनारायण निधि स्मृति प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरेको स्मृति स्मारिका चतुर्थ सोपान र प्रा डा रामचन्द्र प्रधानद्वारा लिखित एवम् शङ्कर तिवारीद्वारा अनुदित गीता ज्ञान प्रवेशिकाको समेत लोकार्पण गरिएको थियो ।

अहिंसावादी आन्दोलनका प्रणेता महात्मा गान्धीको स्मृतिमा हरेक वर्ष अक्टोबर २ लाई अन्तर्राष्ट्रिय अहिंसा दिवसका रुपमा मनाइँदै आएको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घले समेत सो दिवसलाई मान्यता दिएको छ ।